11
Rachel haalde diep adem. Ze pakte zijn hand en stapte uit.
Lea Hartman greep de hand van haar man beet terwijl ze op haar
beurt wachtte in de lange, steriele gang. Wat een geschenk dat Frie-
drich een militaire pas had gekregen voor drie dagen! Ze kon zich
niet indenken dat ze de treinreis alleen had moeten maken, vooral
met de knoop van angst die in haar maag gegroeid en aangetrokken
was met elke stad die ze gepasseerd waren.
Ze was al zolang als ze zich kon herinneren elke twee jaar naar
het instituut gekomen. Het geld en de eis voor deelname aan het
onderzoek kwamen bij het instituut zelf vandaan, hoewel ze nooit
precies begrepen had waarom, alleen dat het iets te maken had
met haar moeder, die gestorven was toen ze haar het leven had
geschonken in het instituut.
Als jong kind was het reden geweest voor een lange, opwindende
treinreis met haar oma. Zelfs de autoritaire houding van de dokters
en hun vernietigende afkeuring had de vreugde van de betoverende
reis ver van Oberammergau vandaan niet helemaal uitgedoofd.
Maar als tiener was ze verlegen geworden voor de dokters die
haar onderzochten, geïntimideerd door de vinnige verpleegsters,
maar toch bang om hun verlangens niet tegemoet te komen. Toen
ze zestien was, had ze geschreven en dapper vermeld dat ze niet
langer wenste te komen, dat haar gezondheid prima was, en dat
ze niet langer het nut ervan inzag. De week erna was er een auto
van het instituut met gierende banden tot stilstand gekomen voor
de deur van haar oma. Ondanks oma’s protesten had de chauffeur
een soort contract voor de dag gehaald dat oma getekend had toen
Lea aan haar gegeven was, en hij reed de tiener op hoge snelheid
helemaal naar Frankfurt – alleen. Ze werd twee weken in een wit
geverfde kamer geplaatst, in een afgesloten gedeelte van het steriele
instituut. De verpleegsters hadden haar elk uur gewekt; de dokters
