9
manier te werken. Dat betekent dat we veel vrijheid hebben en
we veel dingen kunnen doen. Dit geeft grote verantwoordelijk-
heid ten opzichte van de veiligheid van de gevangenis. Na bijna
twintig jaar nam ik afscheid van de Gentse gevangenis.
Op dit moment werk ik in de gevangenis van Hoogstraten, een
penitentiaire schoolinstelling, waar een bezetting is van 190
gedetineerde mannen. Daar heerst een meer open regime.
In deze gevangenis zittenmeestal de mensen die het laatste ge-
deelte van de straf uitzitten en daar nog een vak leren. Daarom
wordt deze inrichting ‘penitentiair schoolcentrum’ genoemd.
Menkaner eenopleiding volgenvoor allerlei technische vakken,
zoals automonteur, elektricien, timmerman, metselaar, drukker
enbakker. Er is eenboerderijmet zo’n zestig koeien. Ook is er een
plantsoenendienst. De meesten werken overdag, behalve dege-
nen die juist zijn binnengekomen. Zij worden op een wachtlijst
geplaatstomopeenbepaaldetijdaanhunopleidingtebeginnen.
Bij het laatste appèl, ’s avonds om negen uur, worden de luiken
van de deuren gesloten en zijn de mannen terug van hun lessen
of ontspanning en begint de nacht. Omtien uur is de nachtploeg
aanwezig en is de gevangenis gesloten.
Een misdadiger is meer dan iemand die een delict gepleegd
heeft. Het is eenmens die terechtgekomen is in demarge van de
maatschappij. Je zou kunnen zeggen: uitgebannen, opgesloten
in de gevangenis.
Wat is eenmarge? Volgens hetwoordenboek is het dewitte rand
die niet bedrukt is. Het is de rand die er niet bij hoort; vertaald
naar mensen: het zijn zij die niet meer in de samenleving staan.
Een belangrijk psalmwoord voor gevangenen is wat David zegt
in Psalm 142 vers 5: ‘Ik zag uit ter rechterhand, en zie, zo was er
