Verantwoording
Toen in 1563 in Heidelberg de later wereldberoemde Catechismus uitkwam, was
Luther al bijna twintig jaar overleden. Desondanks wordt in dit boek een poging
gedaan omantwoord te geven op de vraag:Wat zou Luther van onzeHeidelbergse
Catechismus gevonden hebben?
Jarenlang heb ik de geschriften van Luther gelezen en daarbij viel het mij op
hoe uitvoerig deze reformator was over de thema’s die na zijn dood ook in de
Heidelbergse Catechismus zouden worden behandeld. Hiervan wil ik graag iets
aan anderen doorgeven. Uit de bijna 100.000 pagina’s Luthertekst die ons zijn
overgeleverd, heb ik een selectie gemaakt voor dit themaboek. In dit boek wordt
geen commentaar gegeven op Luthers theologie. De inhoud van dit boek is be-
doeld om een idee te geven van wat Luther over de diverse onderwerpen uit de
Catechismus heeft gezegd.
Dagboek én overzichtswerk
De 129 vragen in de 52 zondagsafdelingen van de Heidelbergse Catechismus
vormden steeds de leidraad bij het maken van de keuzes. De selecties worden
gepresenteerd in de vormvan een dagboek. Voor iedere week wordt een complete
Zondag uit de Heidelberger toegelicht door per dag teksten uit Luthers werk aan
te reiken. Zo komt Luther zelf bij alle vragen en antwoorden van de Catechismus
aan het woord.
Ik hoop dat in deze bloemlezing de hoofdlijnen zichtbaar worden, zodat de
inhoud niet alleen geschikt is als dagboek, maar ook als beknopt overzicht van
Luthers theologie bij alle kernpunten van onze geloofsleer, voor zover die in de
Heidelbergse Catechismus aan de orde komen.
Voorkeur voor preken
Een dagboek moet een meditatief karakter hebben. Daarom koos ik eerder voor
citaten uit Luthers preken dan voor fragmenten uit zijn dogmatische en exe-
getische werken. In zijn preken zien we een andere kant van Luther dan in zijn
polemische geschriften. Op de kansel is hij een echte herder en leraar.
Luther zou tegen deze keuze geen bezwaar gehad hebben. Dat blijkt wel uit het
Woord vooraf in zijn boek
Over de goede werken,
uit 1520, waar hij schrijft:
