9789033130991

9 Ter inleiding A l Gods kinderenworden ‘in de Kreupelstraat opgevoed’, zei Kohlbrugge ooit in een van zijn Catechismuspreken. En hun afkomst verloochent zich niet. Ze gaan niet fier rechtop, maar wankelend, met hinkende tred. Zoals Jakob weleer, wiens heup ontwricht werd. Tot dit slag mensen behoorde ook Kohlbrugge zelf, juist als dienaar van het Woord. Zonder kansel kon en wilde hij naar eigen zeggen niet leven. Maar hoe besteeg hij die kansel? Met knikkende knieën, maar verkleefd aan zijn God. Adolph Zahn – een van zijn leerlingen – vertelt hoe zijn leermeester zondags ‘in de grootste zwakheid, dikwijls half gebroken’ naar de kerk liep, maar dat hij juist in die krachteloosheid de opstandingskracht van Christus ervoer. Preken stond hem dus niet op het lijf geschreven, maar moest hem telkens van Hogerhand geschonken worden. Toen een predikant uit Zwitserland hem in een brief de vraag voorlegde wat de beste preekmethode was, schreef Kohlbrugge hem terug: ‘Is de pre- diker goed, dan ook zijn preek. Dát is een goede prediker, die voor de Heere zijn zonde en ellende belijdt, voor Gods Woord en gebod wegzinkt, uit de diepten van zijn verlorenheid tot de Heere roept, lust heeft in ZijnWet naar de inwendige mens, en die in het bewustzijn dat hij in het licht van Gods goede en heilige Wet vleselijk is, heel zijn hoop voor dit en het toekomende leven vestigt op Jezus Christus. U moet nooit vergeten, geleerd te hebben dat wij geheel onbekwaam zijn, en het ook nooit vergeten dat de schuld bij ons ligt […].Wij zullen het niet in de zak of in de mouw hebben wat wij van Godswege uit de volheid van Christus aan de mensen hebben uit te reiken. Het wordt ons gegeven in de ure waarin wij erom verlegen zijn.’ Zo zijn ook Kohlbrugge’s eigen preken geboren. Niet volgens een of andere methode gemaakt, maar in verlegenheid ontvangen. Uiteraard wist hij dat de voorbereiding van de preek ook een handwerk is, waarbij het aankomt op nauwgezette uitleg en vertolking van de grondtekst. Hij wist het niet alleen,