9789033130632

13 de keurvorst en legde ook contacten met prins Willem van Oranje (1533-1584), de leider van het verzet in de Nederlanden. Deze achtte het nodig dat Polyander reeds na een jaar naar Emdenwerd gezonden. In de vluchtelingengemeente daar warenmoeilijkheden gerezen tussen demeer nauwgezette, ‘precieze’ Vlamingen en de ‘rekkelijke’ noordelingen. Hij zag er de nodige familieleden en bekenden terug die uit Gent gevlucht waren vanwege het dreigende gevaar van Spanje in de zuidelijke gewesten. Toen hij nogmaar een jaar in Emdenwas, werd in die stad in 1571 de bekende synode van de Nederlandse kerken onder het kruis gehouden. Polyander werd als scriba gekozen. Deze vergadering had veel invloed, omdat men kerkordelijke regels en geloofsartikelen naar Frans model opstelde, die tijdens volgende syno- den als uitgangspunt voor nadere uitwerking werden gebruikt. In een veelkleurige stad als Emden met zijn vele godsdienstige groeperingen verdedigde Polyander de gereformeerde leer, met name tegenover de luthera- nen. Hierover voerde hij een uitvoerige correspondentie met Theodorus Beza (1519-1605), de opvolger van Calvijn in Genève, en met mannen als Franciscus Junius (1545-1602), Petrus Dathenus (1531-1588) enMarnix van Sint Aldegonde (1540-1598). In 1598 onderging Emden hetzelfde lot als veel steden in die tijd: er brak een pestepidemie uit,waardoor veel doden te betreurenwaren.Onder de slachtoffers behoorde ook Jean Polyander. Hij werd in Emden begraven. Als we dit leven overzien, kunnenwe ons gemakkelijk voorstellen dat de jonge Johannes in zijn ouderlijk huis de liefde tot de gereformeerde leer, waarvan hij later blijk gaf, met de paplepel ingegeven zal zijn. Jeugd en studiejaren van Johannes Johannes werd op 28maart 1568 als eerste kind in het predikantengezin teMetz geboren. Zoals vermeld, moesten zijn ouders al na een jaar vluchten, waarna zij zich via een kort verblijf in Frankenthal in Emden vestigden. Daar bracht Johannes zijn jeugd door en doorliep hij de Latijnse school. Bovendien kreeg hij huisonderricht van zijn vader, die hem de beginselen van Frans, Duits, Grieks en Latijn bijbracht. Op veertienjarige leeftijdwerd hij naar Bremen gestuurd voor verdere studie. Hij volgde daar de lessen van Christoph Pezel (1539-1604). Deze koos in de felle strijd tussen de orthodoxe lutheranen en de ‘Philippisten’ het gematigde standpunt van Philippus Melanchton (1497-1560) en zocht toenadering tot de