9789033130335

14 gemeenteleden teWittenberg, die zelf de preken over Johannes 17 hadden gehoord, Luther eromgevraagd hebben de hele serie ook uit te geven. Of deze preken hen dus ook aangesproken hadden! Maar wellicht, zeggen deze zelfde uitgevers, heeft Luther zelf al vanmeet af aan zulk een uitgave gedacht en erop gerekend. Zelf kon hij echter, vanwege een hele vloed van andere werkzaamheden, voor het persklaar maken van deze preken niet de nodige tijd vinden. Hij sprak er toen zijn vriend enmedewerker Caspar Cruciger op aan, en deze vond hij inderdaad bereid om de tekst op papier te zetten en de druk ervan te bewerkstelligen. Het is wel zeker dat Cruciger zelf regelmatig onder deze preken gezeten had, enwellicht had hij reeds aantekeningen gemaakt.Een anderemedew- erker van Luther,GeorgRörer, had dat in ieder geval wel gedaan.Verder is het niet onmogelijk dat Luther zelf,met het oog op een eventuele uitgave, een aantal aantekeningen tot zijn beschikking had, waarvan Cruciger een dankbaar gebruik heeft kunnenmaken.Dus al is de tekst van deze preken niet Luthers eigenhandig werk, dat wij er toch Luther zélf in beluisteren, mag boven alle twijfel verheven zijn. Ook nog in later tijd hebben Luthers preken over het Evangelie naar Johannes, en dus ook die over hetHogepriesterlijk gebed, veel lof geoogst. Julius Köstlin, een van de belangrijkste Lutherkenners in de tweede helft van de vorige eeuw, schreef in zijn biografie Martin Luther, Sein Leben und seine Schriften (4. Auflage, II, 437), dat wie Luthers manier van preken wil leren kennen, vooral zijn preken over het Evangelie van Johannes moet bestuderen. Aan zijn uitleg van Christus’ Hogepriesterlijk gebed heeft Luther de hoogste vreugde beleefd. De preken leren ons dat. Steeds wijst Luther op de verhevenheid en tevens de diepzinnigheid van dit gebed. Hij is zelfs geneigd Johannes 17 te verheffen boven andere Schriftgedeelten. Zoveel heerlijkheid en zoveel ware wijsheid en dat alles in zulke heel eenvoudige bewoordingen! Wie zou het Christus, wie zou het de Heilige Geest ooit kunnen nadoen? Wij willen nu – bij wijze van introductie – een aantal aspecten van Luthers uitleg van dit Schriftgedeelte naar voren halen, zulke die naar onze