9789033130328

19 Ik was achttien jaar toen de oorlog uitbrak en woonde bij mijn ouders aan de Stevensweg 14 in Dubbeldam. Op vrijdag 10mei 1940 werden wij ’s morgens om half vijf wakker door vliegtuiggeronk en het duurde niet lang of alle tekenen wezen erop dat wij in oorlog waren met Duitsland. Toen wij naar buiten gingen om te zien wat er aan de hand was, zagen wij achter in het land de Duitse valschermjagers al naar beneden komen. Ik herinner mij dat Hollandse militairen, die dicht bij ons waren in- gekwartierd, in hun pyjama naar die vliegtuigen stonden te kijken, waar kort daarna de parachutisten uit werden geworpen. Zij waren volkomen verrast en ondersteboven. Duitse parachutisten kwamen naar beneden en we begrepen: het is oorlog. Wij zaten er direct middenin. Ons huis werd al spoedig door Hollandse militairen gebruikt om de vijanden zo mogelijk te kunnen keren.De soldaten hadden in de deuropening van het huis hun machinegeweren staan. Sommigen lieten ons foto’s van vrouw en kinderen zien en huilden als kleine kinderen. Ze waren doordrongen van het oorlogs- en levensgevaar dat nu werkelijkheid was geworden. ’s Avonds ging er een groep van hen op patrouille, waarvan er niet één is teruggekeerd; ze zijn allen gesneuveld. Tegelijk denk ik hier aan een vader uit onze kennissenkring inDordrecht, die – onbewust van het gevaar – tegen zijn vrouw zei even te zullen gaan kijken naar hetgeen zich voordeed. Toen zijn vrouw hem waarschuwde voorzichtig te zijn, was zijn antwoord: ‘Och vrouw, elke kogel wordt door Gods hand bestuurd’, niet wetend dat één van de eerste kogels hem dodelijk in het voorhoofd treffen zou. Omdat het te gevaarlijk was om zijn lichaam weg te halen, heeft het nog twee dagen op straat gelegen. Angst, beloften en de Schuilplaats Omdat mijn aanstaande schoonvader ongeneeslijk ziek was, ben ik de volgende dag – zaterdag 11mei – naar de Almsvoetstraat 38 inDordrecht gegaan, waar hij met zijn gezin woonde, om daar zo mogelijk te helpen. Het was daar echter niet beter. Rond hun huis braken zware straat- gevechten uit. Omdat mijn aanstaande schoonvader op bed lag, zijn we daar gebleven, hoewel we ons afvroegen of dat wel verantwoord was. Op zondagmorgen zag ik vlak bij het huis een Duitse soldaat.We zijn direct