Mijn leven liep anders

15 Anna en ik kijken ernaar en durven geen vin te verroeren. Dan doet mama haar ogen weer open en forceert ze een glimlach. ‘Het is tijd voor de schoonmaak, meisjes,’ zegt ze rustig. Ze klinkt kalm, maar ik zie de diepe angst nog steeds in het zwarte rondje van haar ogen. Ze haalt haar vingers door haar haar en voelt in haar zak naar een lint om het in een knot te doen. ‘Maria, ik wil dat jij de bedden opmaakt en de meubels afstoft. Anna, kom jij met me mee naar de keuken om de soep voor van- avond klaar te maken.’ ‘Ja, mama,’ mompelt Anna vlug, en ze loopt naar de keuken. Schoonmaken? Vandaag? We zijn net gebombardeerd. Verbaasd kijk ik mijn moeder aan. En dan weet ik het: vandaag is de eerste dag van onze zomervakantie en we gaan schoonmaken. Mama kijkt mij net zo kalm aan als ik haar. Ik zie dat ze me wil uitdagen. Een strijd met mama ga ik niet winnen en ik weet dat het weinig zin heeft het zelfs maar te proberen. De pijn op haar gezicht brengt ons meteen terug in de realiteit. We zijn in oorlog. Niets zal ooit hetzelfde zijn.