Door het geloof alleen

12 werkelijkheid. Met name in die concretisering kan hij soms fel zijn tegenover zijn opponenten. Zijn enige criterium was dat de tekst zelf zou spreken tot de hoorder, hem Christus zou voorhouden en hem ertoe zou bewegen hetWoord vanGods belofte aan te nemen. Dat Luthers preek ook een spiegel is van de tijd waarin hij leefde, is duidelijk merkbaar. In zijn uiteenzetting van ‘de betekenis, het doel en het werk van de wet’ laat hij een krachtige waarschuwing horen tegen de theologie van zijn dagen. Zoals Paulus zich verzet tegen overwaardering van de wet, verzet Luther zich tegen ‘die leerstukken die de mens door gebod en wet drijven tot de opvatting dat hij daardoor vroom zal worden’. Het is een opvatting die de mens alleen maar verder van God af drijft. De hooggeleerde heren in de hogescholen maken zich hieraan schuldig, stelt Luther. ‘Zij weten niet meer wie Christus is of waartoe Hij nodig en nuttig is.’ Paus en bisschoppen worden door Luther om dezelfde reden aangeklaagd. Zij hebben Christus en het hele Nieuwe Testament ver uit de wereld verwijderd. Want wat hebben zij van Christus nodig, wanneer zij de genade op hun eigen naam en handelen kunnen verwerven? zo vraagt hij zich af. ‘Daarom heb ik gewaarschuwd en waarschuw ik nog iedereen.’