Spiegel en spanningsbron

evangelisatie. Dat wordt als een aanval beleefd op de geloofsbeleving en de dogmati- sche inzichten, zoals die breed gedragen werden in diverse kerkgenootschappen.’ 48 In 2007 zag een themanummer van het tijdschrift Praktische theologie het licht onder de titel ‘Evangelicalisering in de gevestigde kerken.’ H.P. de Roest, hoogleraar prak- tische theologie te Leiden en S. Stoppels, universitair docent gemeenteopbouw aan de VU, noemen in een inleidend artikel een aantal voorbeelden waaruit volgens hen blijkt dat traditionele kerken ‘verevangelicaliseren.’ 49 Zo wordt er ‘momenteel driftig gediscussieerd over de wenselijkheid van het introduceren van ‘evangelische elementen’ in de kerkdienst en bij het werken aan de opbouw van de gemeente.’ Volgens de Amsterdamse onderzoekers M. Klaver en P.G.A. Versteeg veranderen de geloofsvoorstellingen en -beleving van veel kerkleden door de contacten met de evangelische beweging. 50 De twee wijzen verder onder meer op de populariteit van de bundel Opwekkingsliederen in Nederlandse kerken. 51 ‘De op beleving gerichte Opwekkingsliederen botsen daarmee op een veel meer verkondigende, tekstgerichte liedcultuur binnen de Nederlandse kerken.’ Volgens de onderzoekers zal het proces van evangelicalisering in de kerken zich verder voortzetten. ‘Na mensen en prak- tijken langdurig beïnvloed te hebben, is het evangelicalisme als geloofsrepertoire niet meer weg te denken uit het kerkelijk leven.’ 52 De Roest en Stoppels besluiten het themanummer met een artikel waarin ze ‘een begin met het opmaken van een tussenbalans’ maken. 53 Daarin stellen ze de vraag of het introduceren van ‘evangelicale elementen’ ervoor zorgt dat ‘het hele pakket aan evangelicale overtuigingen meekomt.’ 54 Zelf hebben ze de sterke neiging om deze vraag bevestigend te beantwoorden. ‘Binnen de evangelische beweging én in de evangelicale stroming binnen de traditionele kerken bestaat in de officiële docu- menten een nauwe expliciete en onlosmakelijke samenhang tussen ecclesiologische concepten, theologische visies, soteriologische perspectieven en overtuigingen aan- gaande zending en evangelisatie.’ Het een brengt daarom het ander met zich mee. Het Tijdschrift voor Theologie , afkomstig uit de rooms-katholieke traditie, volgde in het jaar 2010 met een themanummer: ‘Vernieuwend geloof? Over evangelicalisme & evangelicalisering.’ De redactie ziet de evangelicale beweging als een ‘uitdaging’, omdat het een ‘bij uitstek moderne, bij de tijdse en persoonlijke religie’ wil zijn. 55 De redactie wil met het themanummer te weten komen van welke aard dit vernieu- wende geloof is. Klaver legt in het nummer een verband tussen het proces van evangelicalisering en de toegenomen mobiliteit van gelovigen. 56 De nieuwe media geven toegang tot een ‘enorm diverse en uitgebreide religieuze markt’, terwijl de eigen geloofsgemeen- schap steeds minder een ‘monopoliepositie heeft in het religieuze leven.’ Er zijn ook allerlei alternatieven in de vorm van conferenties, retraites, genezingsdiensten en bezinning- en studiedagen, waar kerkmensen naar behoefte gebruik van kunnen maken. Ze verwacht dat de evangelicale invloed binnen de gevestigde kerken als INLEIDING 20