Spiegel en spanningsbron

Dit heeft ermee te maken dat charismatisch getinte initiatieven voor evangelisatie en gemeentevernieuwing (zoals de Alpha-cursus en New Wine) ingang vonden in de reformatorische kerken. Ook de Pinksterconferentie van stichting Opwekking trekt aanzienlijke aantallen mensen uit reformatorische kerken. Dergelijke orga- nisaties en initiatieven creëren ruimte voor de gaven van de Geest, zoals profetie, tongentaal, gebedsgenezing en het uitdrijven van demonen. Historicus B. Wallet noemde dit laatste in 2008 de ‘tweede fase in het proces van evangelicalisering, die zich in de afgelopen jaren heeft ingezet’, waardoor thema’s uit de pinksterbeweging binnen de gereformeerde gezindte op de agenda kwamen te staan. 26 Uit deze formulering blijkt dat de weerklank van de charismatische ver- nieuwing in reformatorische kerken een vervolg is op de openheid voor de evange- lische beweging. Dit heeft ook als gevolg dat in de eenentwintigste eeuw evangelisch en charismatisch minder duidelijk van elkaar te onderscheiden zijn. Tegelijkertijd brengt de charismatische vernieuwing specifieke vragen met zich mee, die in de opinievorming vanuit de reformatorische kerken ook naar voren komen. Ook deze opinievorming is niet eerder onderzocht. 3. Stand van zaken in het onderzoek Het onderzoek naar de evangelische beweging in Nederland is van tamelijk recente datum. Dit geldt nog sterker de verhouding reformatorisch en evangelisch. Ook de verhouding reformatorisch en charismatisch is nog nauwelijks onderzocht. In de jaren zestig van de twintigste eeuw verschenen artikelen in periodieken van reformatorische kerken over de pinksterbeweging en de charismatische vernieuwing. Ditzelfde geldt voor de jaren zeventig waarin artikelen verschenen over de evange- lische beweging. De bijdragen waren kennelijk bedoeld om de eigen kerkleden toe te rusten, en vaak ook te waarschuwen. Informatievoorziening en meningsvorming gaan in dergelijke artikelen hand in hand. Vanaf de jaren tachtig werd meer systematisch onderzoek gedaan naar de evangeli- sche beweging, hoewel niet vanuit de reformatorische kerken die in dit onderzoek centraal staan. Het betreft met name academische studies en populair-wetenschap- pelijke bijdragen over de evangelische beweging. De vraag naar de invloed van de evangelische beweging op reformatorische kerken komt daarin nauwelijks aan de orde. Het lijkt erop dat die invloed nog niet zodanig in het oog liep dat wetenschap- pers deze gingen analyseren en duiden. De hoogleraar praktische theologie K. Runia uit Kampen deed al in een vroeg stadium onderzoek naar de evangelische beweging. 27 Hij behoorde hiermee tot de pioniers in dit onderzoek. Voor het Contact Orgaan voor de Gereformeerde Gezindte (COGG) sprak Runia in januari 1980 over de pas opgerichte Evangelische Alliantie. 28 Een jaar later, op 2 april 1981, sprak de hoogleraar tijdens de jaarlijkse SPIEGEL & SPANNINGSBRON 17