Spiegel en spanningsbron

Inleiding 1. Een symposium en een conferentie ‘Evangelische bonders bestaan al erg lang en het zijn er erg veel.’ Deze opmerke- lijke uitspraak deed de hervormd-gereformeerde H.J. Maat in september 2011 in een interview met het Reformatorisch Dagblad ( RD ). Het vraaggesprek had plaats ter gelegenheid van zijn benoeming tot directeur van het Evangelisch Werkverband (EW) binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). 1 Binnen de Gereformeerde Bond, zo bedoelde hij, zijn veel mensen te vinden met sympathie voor de evange- lische beweging. In een opiniebijdrage in hetzelfde dagblad voegde Maat in juni 2012 eraan toe dat de ‘aloude tegenstelling’ reformatorisch versus evangelisch achterhaald is. 2 Hij stelde dit in de aanloop van een symposium van de Evangelische Omroep (EO) over de verhouding tussen evangelisch en reformatorisch, gehouden op 19 juni 2012. Toen Maat jong was, lagen de zaken helder, zo schrijft hij. ‘De evangelicalisering was een soort kaalslag die moest worden bestreden.’ Nieuwe generaties denken echter niet meer zo. Zij vragen zich af hoe ze staande kunnen blijven in de cultuur en een ‘missionaire levensstijl’ kunnen ontwikkelen. Jongeren zijn ook voortdurend op zoek, ze kijken naar wat werkt en goed voelt. In het licht van de grote vragen en dilemma’s van deze tijd past ook niet het ‘telkens opnieuw creëren van de tegenstel- ling reformatorisch-evangelisch.’ Hij noemt dit in het licht van de nood van deze wereld ook ‘beschamend.’ De EW-directeur stelt voor om nieuwe generaties de kerk te laten reformeren. ‘De verschillen tussen evangelischen, die vaak heel gereformeerd zijn, én gereformeer- den, die vaak heel evangelisch zijn, zullen als sneeuw voor de zon verdwijnen.’ Zo ziet hij een nieuw soort kerk-zijn ontstaan, waarin ‘toewijding en discipelschap’ centraal staan en waarin de orthodoxie de ‘ruggengraat’ zal zijn. Het EO-symposium zelf leek een bevestiging te zijn vanMaats waarnemingen, omdat van een tegenstelling tussen evangelisch en reformatorisch vrijwel geen sprake was. W.J. Ouweneel en J. Hoek, respectievelijk evangelisch en hervormd theoloog, kwa- men in hun discussie dicht bij elkaar, zo blijkt uit de verslaglegging van het sympo- sium. 3 Volgens de christelijke gereformeerde theoloog S. Paas hebben evangelischen en reformatorischen zo’n 95 procent van hun overtuiging gemeenschappelijk. 4 De evangelische publicist R. Sonneveld verwoordde zijn ‘vaste overtuiging’ dat ‘alle verschillen, allemaal, tussen gereformeerden en evangelischen’ tot de opgeefbare onderwerpen behoren. 5 Alleen de hervormd-gereformeerde emeritus predikant