In uw dienst getrouw

13 Wie het bevestigingsformulier heeft - of hebben - opgesteld, is on- bekend. In de eerste uitgave van de psalmberijming van Datheen uit 1566 ontbreekt dit formulier, terwijl het avondmaalsformulier daar al wel is opgenomen. Het bevestigingsformulier van ouderlingen en diakenen is, samen met het formulier om de dienaars des Woords te bevestigen en de formulieren betreffende de ban enwederopneming, in ons kerkboek gekomen naar aanleiding van een besluit van de in 1586 gehouden nationale synode te DenHaag. Op deze synode werd niet alleen de catechismuspreek officieel verplicht gesteld voor de middagdienst, maar werd ook een kerkorde opgesteld. Daarin staan onder andere richtlijnen voor de verkiezing en de bevestiging van ambtsdragers. De vraag is of er tijdens deze synode al een bevestigingsformulier bestond of dat dit tijdens de vergadering - die van 20 juni tot en met 1 augustus duurde - nogmoest worden opgesteld.Op de synodewerd namelijk bepaald dat de bevestiging van ouderlingen en diakenen moest plaatsvinden met openbare gebeden en stipulaties (bepalin- gen of afspraken) ‘volghende het formulaer daer van zijnde’ (art. 20 van de ‘Kercken-ordeninghe der Nederlandtsche Ghereformeerde Kercken’). Volgens sommigen moest het formulier nog ontworpen worden, maar werd er van tevoren in de opgestelde kerkorde al naar verwezen. Als argument voor deze opvatting wordt onder andere het feit genoemd dat de betreffende formulieren voor het eerst pas in 1590 in druk zijn uitgegeven: achter in de Bijbel die bij Jan Paads te Leiden in datzelfde jaar gedrukt was. Anderen denken dat op de synode van 1586 al een formulier voorhanden was; misschien niet gedrukt,maarmet de hand geschreven. In een bewaard gebleven brief van 6 september 1586 van scriba Helmichius aan assessor Arnoldus Cornelii te Delft lezen we dat hij de brief ontvangen heeft, alsmede ‘de copyen ofte gedruckte exemplaren van de formulieren’ en ze zal verspreiden. Hoe is het verder met het bevestigingsformulier gegaan? De commis-