Luther in beeld

15 - 1- ‘C HRISTUS EN DE APOSTELEN UIT DE GEVANGENIS ONTSLAGEN EN UIT DE DREK VERHOOGD ’ Melanchtons ‘Verhaal over het leven en de werken van Maarten Luther’ Philippus Melanchton werd in 1497 geboren en was dus veertien jaar jonger dan Luther. Op de zeer jonge leeftijd van 21 jaar deed hij zijn intrede als professor in de Griekse en Hebreeuwse taal aan de universiteit van Wittenberg. Luther, die veel bewondering voor hemhad, volgde er zelfs zijn colleges. Zij hebben bijna dertig jaar, tot Luthers dood, als vriend en collega met elkaar opgetrokken. Melanchton hoopte dat Luther vóór zijn overlijden een autobiografie zou schrij- ven, maar zover is het niet gekomen. Het resultaat is dat uit Luthers mond slechts een aantal losse autobiografische mededelingen bewaard zijn gebleven. De meeste daarvan werden opgetekend door enkele studenten tijdens de tafelgesprekken die de reformator in de kring van zijn huisgenoten en vrienden hield. Direct na Luthers dood is Melanchton wel zelf aan een biografie begonnen, die op 1 juni 1546 verscheen. Daarin heeft hij allerlei persoonlijke herinneringen aan zijn overleden vriend opgehaald. Hoewel in later tijd door studie veel meer over Luthers leven bekend geworden is dan Melanchton heeft beschreven, blijft zijn ‘ooggetui- genverslag’, omdat hij Luther zo goed heeft gekend, van groot belang. Het begin ervan luidt als volgt. De eerwaarde doctor Martin Luther heeft ons de hoop verschaft dat hijzelf zijn gehele levensloop en de verschillende aanleidingen van zijn strijd zou vertellen. Dat zou hij ook gedaan hebben, als hij niet uit dit sterfelijk leven tot de eeuwige gemeenschap met God en de Kerk in de hemel was opgeroepen. (...) Het zou zeker te wensen zijn dat hij dit zelf volledig en uitvoerig had uiteengezet en verteld. Hoewel kwaadwilligen hem het bekende spreekwoord: ‘Hij zingt zijn eigen