Rechtvaardig door het geloof

18 I N L E I D I N G V A N L U T H E R wet uit het geloof in Christus. Het moet dus een vrucht van het geloof zijn. Dat kan ook niet anders, want een mens kan de wet van God niet volkomen houden. Dit zijn de soorten die je niet zalig kunnen maken. De derde soort kan dat wél, en daarover gaat het in de brief aan de Galaten: de gerechtigheid van het geloof of de christelijke gerechtigheid. Is die zo anders dan de andere twee van zojuist? O ja, daarin ligt een wereld van verschil. Aan de eerste drie kun jij iets dóén. Je kunt je aan de regels houden, in meerdere of mindere mate. Maar in de christelijke gerechtigheid doen jouw werken absoluut niet mee. Daarom kun je dit een lijdelijke of passieve gerechtigheid noemen. Je doet niets en je geeft niets: je krijgt alleen. Een Ander werkt: God! Dat is best moeilijk te begrijpen. Voor ongelovigen is het zelfs onbegrijpelijk. Maar ook als christen kun je er maar weinig van begrijpen of er geen goed gebruik van maken als je aangevochten wordt in je geloof. Want zonder een goed zicht op deze gerechtigheid ga je ondersteboven. En dáárom is het zo nodig dat je er steeds weer van hoort. Dat je er steeds weer over nadenkt. Er is geen beter middel om je geweten te troosten dan deze gerechtigheid, hoe moeilijk die ook te begrijpen is. Nou, ik ben in mijn geweten juist vaak bang en angstig, omdat ik niet goed leef. Dan kijk je, zoals zoveel christenen, nog altijd naar je eigen werken. Dan denk je: ‘O, o, wat heb ik er weer een bende van gemaakt. Ik zal mijn leven beteren, het beter doen dan eerst.’ Weet je, deze neiging om naar dit spook van eigen gerechtigheid te kijken, zit je in het bloed. Je komt er zelf ook niet los van, wat je ook probeert. Maar hoe kom ik dan aan die christelijke gerechtigheid? Er is geen enkele hoop voor je, tenzij je de belofte van God aanvaart en deze toe-eigent door het geloof. Die belofte, in Christus je aangeboden, dát is de christelijke gerechtigheid. Je doet dan geen pogingen meer om jezelf op te knappen, hoewel je beseft en erkent dat je wel aan God gehoorzaam zou moeten zijn. Maar je weet: ook al was ik gehoorzaam, dan nog zou ik daarmee niet voor God kunnen komen. Nee, je gooit al dat proberen van jezelf weg en werpt je op de lijdelijke gerechtigheid: genade, barmhartigheid en vergeving van de zonden. Dat is de gerechtigheid van Christus en de Heilige Geest.