De stem vanbinnen

12 Wie ingaat tegen de kennis van een bepaalde norm, die in de mens aanwezig is, krijgt te makenmet het verschijnsel van het spréken van het geweten. Wie de norm overtreedt, wordt door zijn eigen geweten aangeklaagd. We krijgen lást van ons ge- weten! Hetmede-weten functioneert. Ikweet met mijzelf dat ik schuldig sta aan een overtreding van demij bekende norm. Het gaatdanovereenzeker zelfbewustzijn. Ietswat jeweet,waar je jezelf van bewust bent. Iets wat je je later nog goed herinnert. Innerlijk bewustzijn Alle mensen hebben dus een geweten. Hierin ligt een groot on- derscheidmet de dieren. Dieren hebben geen geweten. Je kunt zewel africhten. Zehebbenookwel eensoort instinctwaardoor ze bepaalde dingen wel doen en andere dingen niet doen. Ze ontvluchten het gevaar en zijnmisschien zelfs bang voor straf, denk bijvoorbeeld aan een hond. Toch spreken we bij een dier niet van een geweten. Het onderscheid tussen mens en dier heeft ook te maken met het beeld van God. Dat wij een geweten hebben, komt omdat we naar het beeld van God geschapen zijn. De Heere heeft ons gemaakt, ennietwij onszelf.Hijheeft inonsharthetbewustzijn gelegd. Het bewustzijn dat God er is. Dat is het bewustzijn dat ieder mens ten diepste heeft: dat hij niet voor niets op deze wereld is, dat hij ergens vandaan komt en ergens heen gaat, zoals de Prediker zegt. We lezen erover in Prediker 3. Daar staat – en ik zeg het in eigenwoorden: al gaat de zon op en al gaat hij onder, en al lijkt alles een doelloze cirkel, God heeft de eeuw in je hart gelegd. De Prediker weet dat alles wat God doet, in der eeuwigheid zijn zal.