Geloofsgetuigenis van Salomo de Jood

14 ook de achternaam van zijn vroeg overleden moeder gaan dragen, waarna hij door het leven ging als Van der Aar de Sterke. Comrie heeft Anna van der Aar niet meer gekend. Korte tijd voordat hij met het gezinDe Sterke kennismaakte,was zij overleden.Wel heeft hij veel over haar gehoord, zodat hij kon zeggen dat ze ‘een juffrouw was van zulke levendigheid, doorzicht, gezetheid en onderscheiden oordeel omtrent haar evennaasten, dat ik nooit vergeten zal de roem, die men haar gaf in de gezelschappen in ’s-Gravenhage, bij groten en kleinen, waarmede ik in ’t jaar 1728 kort na haar dood omging, elk haar verlies betreurende, en haar als eenmoeder in Israël roemende.’ 7 Jacob Surendonck Comrie maakte in Den Haag ook kennis met aangetrouwde familie van Arnoldus de Sterke uit diens eerste huwelijk. Zo ontmoette hij de schoonvader van Arnoldus de Sterke, Jacob Surendonck, de vader van zijn eerste vrouw. Hij bekleedde als ‘advocaat van het land’ een vooraanstaande positie in de Republiek. 8 In een van zijn preken haalde Comrie later een uitspraak van Jacob Surendonck aan. Hij deed dat in een passage waarin hij erop wees dat in de toepassing de hoorders onderscheiden moeten worden aangesproken en niet in algemene termen. Als men van de noodzaak daarvan overtuigd was, zou men zich ‘meer in het bijzonder uitlaten, om de consciënties van die onder zijn gehoor zijn met een bijzonder vertoog en overtuiging bezig te houden, opdat wij ze onder de voorstelling tot overtuiging en bestraffing zouden brengen en noodzaken om te zeggen (voor zover het hen aangaat): ik ben de man. Ik heb van de heer Suirendonk, een voortreffelijkman in de rechten, en ook een zeer godzalig lidmaat der kerk, een gelijkenis met opzicht op de prediking en toepassing horen gebruiken. Hij zei: “De verklaring moet gij aanmerken als letter zet- ten in de drukkunst, maar de toepassing als het drukken zelf van die (niet van andere) gezette letteren op het papier.” Zo dit wel in acht genomenwerd, de toepassingen zouden zo algemeen niet zijn en ook zo langwijlig niet en men zou zich niet bedienen van een en dezelfde toepassing over alle teksten.’ 9