Van hart tot hart

10 dichter nog eens onderstreept dat een woord op de juiste tijd gespro- ken van grote waarde is. In het vervolg zal aan de orde komen dat er meer is dan gesproken taal. Lichaamstaal speelt in de communicatie evenzeer een belangrijke rol. Een goed gesprek gaat niet vanzelf. Voorwaarde voor een echt gesprek is dat je de ander serieus neemt, bereid bent om te luisteren en tot een goede uitwisseling van gedachten komt. Het is een gave als we door middel van spreken kunnen communiceren. Er zijn mensen met een auditieve beperking voor wie communiceren door middel van een gesprek moeilijk of onmogelijk is. Ze communiceren door non-verbaal te reageren, bijvoorbeeld door middel van doventaal. Voor de meeste mensen geldt echter de uitspraak: u kunt niet niet com- municeren. Een dubbele ontkenning is een sterke bevestiging. Het wil zeggen: we communiceren altijd, ook al spreken we niet. We communi- ceren meer non-verbaal dan door middel van woorden. Communiceren door middel van het gesprek is een wederkerig proces van zenden en ontvangen. We wisselen gedachten uit en willen ook gevoelens delen. Spreken we niet, dan wordt communicatie lastiger. Wellicht spreken we niet omdat we niet openstaan voor onze gespreks- partner. In het spreken doet er veel mee: intonatie, non-verbale reactie, schriftelijke, mondelinge of elektronische communicatie. Communica- tie voltrekt zich tussen zender en ontvanger. Als we alleen de uitkomst van gedachten en gevoelens communiceren, dan is de boodschap multi-interpretabel. Denk maar aan krantenkop- pen, die vaak slechts een deel van het bericht vertolken. Het kan de lezer op een dwaalspoor brengen. Als we in de communicatie achterliggende argumenten, gedachten of beweegredenen kunnen meegeven, wordt het bericht al duidelijker. En als we dan ook nog de gevoelens meegeven die de boodschap of beslis- sing teweegbracht, krijgt de ontvanger meer zicht op de boodschap. De ontvanger heeft veelal een filter; luistert selectief. Populair gezegd: je hoort wat je wilt horen. De ontvanger kan de boodschap verminken door niet goed te luisteren, niet door te vragen, persoonlijk te interpre- teren. Tussen zender en ontvanger is altijd ‘ruis’, waardoor de boodschap uit-