Als de schaduw valt

7 Woord vooraf Wehebbenofkrijgenerallemaalmeetemaken:ernstigeofzelfs ongeneeslijkeziekte. Indekringvanhetgezin, de familie, onze vrienden of collega’s. Dat grijpt diep in. Het stelt ons ook voor veel vragen. Om te beginnen omdat er zoveel onzekerheden zijn. Hoe zal het ziekteproces verlopen? Gaat het snel of juist heel geleidelijk aan? Hoe moeten we en kunnen we afscheid nemen? De zieke zelf vraagt zich af of hij veel pijn zal lijden. Hij of zij kan bang zijn voor benauwdheid. En vooral de vraag hoe het sterven zal zijn, houdt mensen op het ziekbed bezig. We kunnen ook nog aan een andere soort van vragen denken. Vragen die vooral gaan over de omgang met ernstig zieke en stervende mensen. Hoe kunnen we de zieke het beste benaderen? Wat vraagt dat van ons? Welke woorden zijn de goede? Wat dienen we in het contact juist te vermijden? En niet te vergeten: Hoe gaan we met onze eigen vrees en verlegenheid om? In het jaar 2009 schreef ik het boek Leven in de schaduw van de dood . Deze studie ging over het bijstaan van ernstig zieke en stervende mensen. Kennelijk raakte het thema bij velen een gevoelige snaar. Dat is niet verwonderlijk, omdat het ons allemaal aangaat. Dat zal ook wel de reden zijn dat de vraag