Neem en lees

11 T E N G E L E I D E Ten geleide A LS WE DE BIJBELSCHRIJVERS buiten beschouwing laten, is er geen volgeling van de Heere Jezus die zo’n groot stempel op de christelijke kerk heeft gezet als de kerkvader Augustinus (354-430). Augustinus wordt terecht de kerkvader van het Westen genoemd. Geen andere kerkvader heeft zoveel geschriften nagelaten als hij. Bekende uitdrukkingen in de geloofsleer zijn van hem afkomstig. Dan kunnen we denken aan het woord ‘erfzonde’, aan de onderscheidingen van de staat van rechtheid, van verlorenheid, van wedergeboorte en van eeuwige zaligheid of rampzaligheid. In de achttiende eeuw grijpt de Schotse theoloog Thomas Boston in zijn boek De viervoudige staat terug op Augustinus. De geschriften van Augustinus zou je met een indrukwekkende kathedraal kunnen vergelijken. Niet alleen vanwege hun omvang, maar ook vanwege hun diepe inhoud. Welke deur kun je nu het best gebruiken om de kathedraal van Augustinus’ geschriften binnen te gaan? Iedereen die Augustinus iets beter kent, noemt dan zijn bekendste werk, de Confesssiones . Dat is een Latijns woord dat meestal met Belijdenissen wordt vertaald, maar je zou het ook met Lofprijzingen kunnen vertalen. In de vorm van een gebed tot God vertelt Augustinus in negen boeken (wij zouden nu zeggen: hoofdstukken) hoe God hem trok uit de duisternis tot Zijn wonderbare licht. De vorm van Augustinus’ Belijdenissen herinnert ons aan het bijbelboek Psalmen. Een bijbelboek dat Augustinus heel dierbaar was. Augustinus zong trouwens ook heel graag. In de Belijdenissen begint Augustinus zijn levensverhaal met zijn geboorte en eindigt hij met zijn doop in de kerk van Milaan, waarna hij naar zijn geboortestreek Noord-Afrika terugreisde. Dan volgen nog vier boeken. In het tiende bespreekt hij de vermogens van de menselijke ziel en vooral die van het geheugen. In de laatste drie boeken (11-13) gaat hij in op de schepping, en in dat verband ook op het begrip ‘tijd’. Juist de vragen van de schepping en hoe er kwaad kan zijn in de schepping waren voor Augustinus aanleiding geweest het christelijke geloof vaarwel te zeggen. In de oudheid speelde ook de vraag hoe het mogelijk was dat een onveranderlijke God het