Als grenzen vervagen

11 W OORD VOORAF Het naderend sterven is aangrijpend. Voor de persoon zelf, maar ook voor de omringende familie, zorgverleners en ambts- dragers. Vaak onverwachts moeten moeilijke beslissingen genomen worden, waar we misschien nog nooit over hebben nagedacht. Wat moeten we bijvoorbeeld denken wanneer de arts in een kort gesprek meedeelt: ‘Als uw vader een hart- stilstand krijgt, is mijn voorstel om niet te reanimeren. Dat is medisch zinloos.’ Allerlei gedachten kunnen dan door het hoofd dwarrelen: ze willen in het ziekenhuis niet alles doen. We mogen toch geen behandeling nalaten? Kunnen we de dokter wel vertrouwen? Heeft hij de dood van vader op het oog? Wil de dokter euthanasie toepassen ...? Verwarring! We leven in een maatschappij waar een veelheid aan opvat- tingen heerst. Daarbinnen bevindt zich de geneeskunde, die een scala aan technische registers kan opentrekken. Het is mogelijk geworden de doodsgrens te verleggen, naar voren en naar achteren.De grenzen vervagen. Rondomhet levenseinde brengt dit moeilijke vraagstukken met zich mee. Vandaag is het niet meer te vermijden dat er metterdaad medische be- slissingen genomen moeten worden. Mijn indruk is dat dit in het bijzonder voor mensen met een christelijke achtergrond moeilijk is. Van een behandeling afzien wordt door hen soms gelijkgesteldmet het plegen van euthanasie. Twee verschillen- de denkwerelden en mensvisies van patiënten en artsen lijken