De plichten der ouders

19 hij ziet ook weinig nut in het vele memoriseren, zonder dat het echt verwerkt of er begrip gekweekt wordt. Hij verwacht overigens wel méér van het geheugen dan wij onze 20 e-eeuwse kinderen durven aandoen, maar laat voor zijn tijd in dezen een fris geluid horen. Voorts betoont Koelman zich een goed bijbels pedagoog door zulk een grote waarde aan het gezag te hechten. Het gezag berust niet zozeer op de liefde die tussen het kind en zijn ouders mag worden verondersteld, maar op het feit dat de ouders door God boven het kind gesteld zijn. Dit gezag van de ouders is evenwel niet absoluut, daar dit bij God alleen berust. Daardoor kan deze bijbels-gereformeerde opvoeding ook nooit dictatoriale trekken verkrijgen, maar werkt ze juist stimulerend voor een organisch verbonden gezinsleven. Ook ten aanzien van de straf zegt Koelman dingen die de overdenking meer dan waard zijn. Natuurlijk moet de overtreding van het kind ge- straft worden, maar dit mag nooit in toorn gebeuren, omdat de kinde- ren dan zouden kunnen denken, dat ze geslagen worden omdat vader of moeder toornig is, terwijl ze behoren te beseffen dat ze om de ver- keerde daad straf ontvangen. Noordam spreekt hier over ‘een humanisering van de menselijke verhoudingen’, waarin Koelman zijn tijd ver vooruit was, temeer ook omdat de kinderenna de strafvoltrekking de weg tot verbetering aangewezen behoren te krijgen, en er bij de straf rekening moet worden gehoudenmet de jeugd, hun aard en de zwaarte van de overtreding. Dit betekent echter niet dat Koelman pleitte voor een te slappe straf. Voor rebelse kinderen die bewust ingaan tegen alle vermaningen eiste hij juist een zeer strenge straf, ja achtte hij zelfs de doodstraf niet uitge- sloten. Ten slotte ziet Noordam als de grootste pedagogische verdienste van Koelman, dat hij de persoonlijke houding van de mens in het leven en tegenover zijn naaste centraal heeft gesteld. Daardoor heeft Koelman op zijn wijze veel betekend voor de gewetens- vorming in de pedagogiek. Zo kan hij één der grondleggers in de Ne- derlandse pedagogiek genoemd worden. Dit alles is waar, en het mag ons daarom verheugen dat deze profetische