De plichten der ouders

16 De opbouw van ‘De plichten der ouders’ Na de ‘Toe-eygening’ aan de gemeente Sluis volgt ‘Een ernstige aan- spraak aan ouders, en schoolmeesters, en meestressen’, waarin hij zijn voornaamste gedachten over de opvoeding reeds neerlegt. Daarop ko- men we dadelijk terug. Hierna begint het eigenlijke boek, dat uit 10 hoofdstukken bestaat; elk hoofdstuk is verdeeld in een groot aantal ‘re- gels’ of paragrafen (totaal 282 ). Meestal zijn de regels vrij kort, maar er zijn ook erg uitvoerige bij, zoals regel 170 (in het zesde hoofdstuk) over het gebed. Veel belangrijker echter is te weten, dat Koelmans tractaat over de ouder- lijke plichten het eerste deel vormt van wat we als een trilogie kunnen aanduiden. Dat blijkt uit de volledige titel, die na de reeds genoemde als volgt verder gaat: ‘Nevens Dryderley Catechismus. Als mede Twin- tig Exempelen, van Godtzalige en vroeg stervende jonge kinderen’. Koelman wijst in de tekst van ‘De plichten’ erg vaak naar, met name, de ‘dryderley catechismus’. Hij beschouwt het werk als een eenheid, wat het ook zeker is. Daarom is het eigenlijk jammer, dat hier niet het gehele werk zoals Koelman dat bedoeld heeft, kan worden uitgegeven. ‘De plichten der ouders’ is echter al vrij spoedig een eigen leven gaan leiden, dus los van de catechismus en de exempelen. Bovendien is de catechismus momenteel weer verkrijgbaar, waardoor een eventueel gevoelde leemte toch enigszins kan worden hersteld. 2 Hoe graag we ook iets meer over beide vervolgdelen zouden zeggen, we dienen ons te beperken tot ‘De plichten der ouders’ zelf. Het doel der opvoeding Wat was nu het doel dat Koelman met de uitgave van dit tractaat voor ogen stond? Kort gezegd is dit: de ouders wijzen op hun uiterst verant- woordelijke taak omhun kinderen tot godzaligheid te brengen. InKoel- 2 Drieërlei Catechismus, Veenendaal 1978 .