De Geestelijke Pelgrim

19 De Heere heeft echter ook daarin Bunyan een bijzondere zegen bereid, dat hij in de plaats van de vrouw die Hij wegnam, een andere vrouw stelde. En waarlijk, de Heere heeft hem in zijn zuchten niet be- schaamd. Want de vrouw die de naam Elizabeth droeg, is hem tot een bijzondere hulp geweest, ook in de opvoeding van zijn kinderen. Aan haar heeft hij hen in het bijzonder mogen achterlaten, toen voor hemzelf de deuren van de gevangenis geopend werden. Een gevangen- schap waarin hij twaalf jaar heeft doorgebracht. Toch voorwaar geen geringe tijd in het leven van een man. Twaalf jaar, toen hij in de bloei van zijn leven was. In die jaren heeft de vrouw die de Heere hem toeschikte, de zorg voor de moederloze kinderen mogen dragen. Maar ze heeft ook de zaak van haar man zelfs in de gerechtshoven op een zo bijzondere wijze mogen bepleiten. Daaruit mogen we haar kennen als een vrouw met grote moed en geestkracht. Wij weten dat de levensgeschiedenis van Bunyan heel erg nauw verweven was met de geschiedenis van het Engeland van zijn dagen. Onder de regering van de bekende Cromwell mochten degenen die niet tot de Engelse staatskerk behoorden en daartoe ook niet behoren wilden, zich in een grote mate van vrijheid verlustigen. In die jaren heeft ook Bunyan ongehinderd het Woord mogen prediken en met rijke zegen. In 1658 stierf Cromwell en werd opgevolgd door zijn zoveel zwakkere zoon Richard, die slechts twee jaar de leiding van het Engelse gemene- best was toevertrouwd. Daarna keerde een van de Stuarts, Karel II, op de troon terug. Nooit heeft schandelijker mens op de troon van Engeland gezeten. Een man die 25 jaar een schrikbewind in Engeland heeft uitgeoefend. Een geweldige macht ontketend heeft tegen dege- nen die weigerden naar de kerk van Engeland, de kerk wier welzijn hij op allerlei wijzen trachtte te bevorderen, weer te keren. Jaren waarin tirannie en verdrukking in het leven van de vromen in Engeland waren aan te treffen. Ook in Schotland. We kunnen ons dat nauwelijks voorstellen. Engeland is voor ons altijd een protestantse natie geweest. En de vorsten, die de verdedigers van het geloof werden genoemd, zijn toch protestanten. Wel was Karel II een protestantse vorst, maar het is in dit geval wel een woord dat u tussen aanhalingstekens moet plaatsen. Als we bedenken dat binnen enkele jaren een 68 . 000 mensen in gevangenissen hebben gezucht of verbannen zijn geweest. Ook hebben velen onder zijn