Auteursinformatie

Kooijmans, Ed

Ed Kooijmans (1950) was jarenlang als neerlandicus verbonden aan het Van Lodenstein College in Amersfoort. Daarnaast deed hij onderzoek naar de geschiedenis van het geestelijke lied, wat onder meer resulteerde in de uitgave van de liedbundel Uit Sions zalen. Als dirigent leidde hij verschillende koren, waarvoor hij liedzettingen en ook enkele grotere koorwerken componeerde.

BLOG Archief

Luther in beeld
22 augustus 2017 | Ed Kooijmans

Luther kwam voor mij in beeld toen ik mij jaren geleden ging bezighouden met de kerkliederen die hij geschreven heeft. Als koordirigent wilde ik op het spoor komen van wat er zoal van de reformator gezongen kan worden en wat er bekend is over de achtergronden van zijn liederen. 

Dit onderzoek resulteerde in een zicht op Luthers 36 kerkliederen. Daarin betoonde hij zich een grondlegger van de kerkmuziek van de Reformatie. Wat mij vooral boeide, was de Bijbelse inhoud ervan en de zeer persoonlijke verwoording vanuit zijn eigen geestelijk leven. In mijn boek De Wittenbergse nachtegaal heb ik van deze zoektocht verslag gedaan.

 
Graag nog wat meer
Wie hongerig is en smakelijk eet, schept nog eens op. Wie over Luther leest, en dan vooral de door hemzelf geschreven teksten, kan moeilijk stoppen. Althans, dat was mijn ervaring.
Luther was méér dan zomaar een beoefenaar van de theologie: hij was zelf een theoloog en dat in al de vezels van zijn bestaan! Veel van wat hij schreef raakte zijn eigen innerlijk. Wat een strijd speelde zich in zijn binnenste af om God door Christus te leren kennen! Een strijd op leven en dood, die zich op het scherp van de snede afspeelde.  Dit maakt dat zijn geschriften zijn als getuigenissen van een verloren zondaar die met al zijn werken vastloopt, en van een geredde zondaar die door een zalige ‘ruil’ met Christus een onuitsprekelijke blijdschap en een vrede met God ten deel valt.

 
Een portret van de reformator
In Luther in beeld; een portret van de reformator uit zijn geschriften heb ik een aantal teksten waarin Luther verslag doet van deze strijd en zijn verdere geestelijke ontwikkeling, voor het eerst of opnieuw in het Nederlands vertaald.
We zien hoe hij zich als ijverig kloosterling steeds wanhopiger begon te voelen. Hij dacht in een moeras van zonden en schuld om te komen. We lezen ook Luthers brief aan een ordebroeder waarin hij deze zijn ontdekking van Jezus als het enige Redmiddel aanprijst. Vol overtuiging is zijn boek Over de vrijheid van een christenmens, waarin een overspelig meisje door Jezus als bruid wordt aangenomen en Zijn onverbrekelijke trouw ervaart. We kunnen ons nauwelijks voorstellen hoe nieuw, persoonlijk en authentiek zulke uitingen rond 1520 waren. Ook betekenden ze een radicale breuk ten opzichte van de roomse kerkleer.


Vruchten van het geloof
Luthers werk als reformator hield méér in dan een getuigenis afleggen van zijn geestelijke ommekeer.  Alles wat hij daarna deed, was daarvan het logisch gevolg. Daarom zijn ook teksten die dit betreffen, in het boek te lezen.
Luthers stellingen tegen de aflaathandel, waarin de genade van God te koop werd aangeboden, kwamen voort uit verontwaardiging, omdat hij het werkelijke karakter van Gods genade had leren kennen. Hij weerlegde Erasmus’ boek over de vrije wil, omdat hij zijn eigen wil niet anders dan als slaafs en ‘knechtelijk’ had ervaren.
Luther had in zijn jeugd nauwelijks méér geleerd dan een paternoster en een Ave Maria. Daarom beijverde hij zich voor het uitgeven van een catechismus en spoorde hij aan tot het  oprichten van christelijke scholen.
Luther was al student toen hij pas voor het eerst de Bijbel ontdekte. Dat droeg in zijn leven rijke vrucht. Daarom stelde hij alles in het werk om de Bijbel voor het hele Duitse volk toegankelijk te maken.

 
500 jaar Reformatie
Het selecteren en vertalen van gedeelten uit Luthers werken en het schrijven van verhelderende inleidingen was voor mij een aangename en leerzame bezigheid. Ik hoop dat dit voor de lezer tijdens het lezen ook zo mag zijn. We worden stilgezet bij de grote betekenis die de Reformatie ook nog na 500 jaar heeft.

 
Tot slot. In de Hebreeënbrief spoort de apostel ons aan om niet alleen te zien op een ons omringende wolk van reformatoren en andere getuigen, maar in het bijzonder op Jezus als de ’overste Leidsman en Voleinder des geloofs’ (Hebreeën 12:2). Het lezen van de boeken van Maarten Luther hoeft dit echter niet in de weg te staan, want zij wijzen ons Hem op bijna elke bladzijde aan. 
 

Boeken van deze auteur


Boeken staan alfabetisch gesorteerd op titel.


  • De Wittenbergse nachtegaal

    Kooijmans, Ed;

    Bedrag niet beschikbaar

  • Luther in beeld

    Kooijmans, Ed;

    Bedrag niet beschikbaar